Versterken en verdiepen
Voor de eerste graad secundair onderwijs staan drie sleutelwoorden centraal: versterken, verdiepen en verkennen.
Verkennen bieden we in onze school aan via de projecten. In 1A de projectwerking ‘verschillende soorten knap-zijn’ en in 2A het project ‘Stem-Wetenschappen’.
Verdiepen is een mogelijkheid om doelen in de basvorming nog verder uit te breiden. Leerlingen die nog dieper willen graven in een vak kunnen hier extra uitdaging krijgen. Zo kunnen leerlingen via een apart traject uitdagingen zoeken in andere talen, klassieke talen, programmeren, wetenschappelijke modellen, ICT-vaardigheden, enz.… Het aanbod varieert jaarlijks, inspelend op interesses en mogelijkheden van de leerlingen.
Versterken gebeurt a.d.h.v. remediëring van de vakken in de basisvorming. In onze school geven we gerichte studietips per vak en daarnaast remediëren we op maat van elke leerling die zijn eigen studiemethodiek ontwikkelt.
Studeren en autisme
Versterken is voor ons ook inspelen op een aantal basismoeilijkheden voor leerlingen met autisme.
Leerlingen met autisme vinden leren saai en nutteloos. Wat ze herkennen, willen ze niet meer leren, want herkennen is kennen. Oefeningen die al gemaakt zijn, willen ze niet opnieuw maken. De taak is in hun beleving al af. Hun goed geheugen laat hen toe vrij lang goed te functioneren. Als er echter meer studie-inzet nodig is, vallen sommige leerlingen uit. Bij een dubbeldiagnose autisme en dyslexie of dyscalculie of dyspraxie komt daar nog een probleem bovenop.
Tijdens V&V zoeken we met de jongeren leerstrategieën die leiden tot resultaat en houden rekening met de specifieke denkprocessen van de leerling. Leerlingen leren vragen lezen en interpreteren. Ze gaan na wat de verwachtingen zijn van elke vakleerkracht zodat antwoord geven op toetsen en in de les naar best vermogen kan gebeuren.
Organiseren en plannen
Versterken start bij ons bij organisatie en planning. Vaak is zowel organiseren als plannen moeilijk voor mensen met autisme. Daarom bouwen per leerjaar een aantal strategieën uit waarbij we streven naar zo hoog mogelijke zelfstandigheid; jaar na jaar op tempo van de leerlingen.
Wat kun je verwachten. De leerlingen leren de schoolagenda gebruiken als goed planningsinstrument. De leerlingen gebruiken een huiswerkmap met leerstofoverzichten, delen van de werkboeken om te studeren. In de klas hangt ter ondersteuning een taken- en toetsenbord met een overzicht van aangekondigde taken en toetsen. Leerlingen maken samen de boekentas als het nodig is. Papieren en mappen worden op regelmatige basis geordend. Schoolmateriaal heeft en vaste plaats in de klas. We laten ruimte voor ‘eigen’ orde als dit systeem werkt. Alle leerlingen worden ondersteund bij het gebruik van Smartschool voor oefeningen, taken, toetsen, mails, rapport, …. Iedereen leert schoolwerk plannen en iedereen leert ondersteuningsmiddelen optimaal gebruiken.
Elke leerling wordt begeleid in organisatie en planning afhankelijk van de nood. Ons doel is elke leerling te laten evolueren van begeleid naar zelfstandig niveau.
Communicatietraining en sociale vaardigheden
Sociale vaardigheden, communicatie, flexibel denken en het sensorisch anders ervaren van de wereld worden beschreven als kernmoeilijkheden van personen met autisme.
Hoe merken we dit in communicatie? Leerlingen met autisme komen soms sterk over in communicatie, maar als je nader luistert, merk je dat ze vaak mensen ‘nazeggen’. Andere leerlingen spreken dan weer enkel het noodzakelijke uit (functionele communicatie) en dan heb je nog de groep ‘vlotte praters’. De communicatieve moeilijkheden uiten zich op subtiele wijze. Ze communiceren oppervlakkig waardoor verhalen moeilijk te volgen zijn. Er is soms weinig lijn in het verhaal, wat zijn oorzaak kent in hun associatief denken. Sommigen hebben het moeilijk om te uiten wat ze denken. Velen hebben vaak het gevoel niet begrepen te worden of ze geven aan anderen niet te begrijpen.
Communicatie is één van de tools om goed om te gaan met jezelf en anderen. Het is een van de vaardigheden die je helpen op sociaal vlak.
Bij communicatietraining en sociale vaardigheden houden we ook rekening met een gemis aan intuïtief sociaal aanvoelen en het anders omgaan met anderen.
Het gemis in sociaal aanvoelen komt vaak omdat sociale regels onuitgesproken blijven in onze maatschappij. Ze moeten bewust aangeleerd worden door jongeren met autisme. Door sociale regels concreet te benoemen en te duiden, creëren we verheldering en rust.
Bovendien moeten sociale regels in verschillende contexten kunnen gebruikt worden. Ook je communicatie moet steeds gewijzigd worden naar mensen, omgeving en situatie. Niet evident voor jongeren met autisme, omdat door hun denkpatroon een nieuwe situatie een andere aanpak lijkt te vragen. Bovendien vragen nieuwe situaties om een groot aanpassingsvermogen. Ook in relatievorming zoals vriendschap, familierelaties, professionele relaties, ….hebben onze jongeren ondersteuning nodig. Inzicht verwerven in en leren omgaan met kwaliteiten, mogelijkheden en beperkingen vragen ondersteuning.
Wat is onze betrachting in communicatietraining en sociale vaardigheidstraining?
- Inzicht in sociale regels verhogen.
- Inzicht in relatievormen verhogen.
- Inzicht in en omgaan met eigen kwaliteiten, mogelijkheden en beperkingen verhogen.
- Leren omgaan met veranderingen.
- Sociale skills aanreiken, leren aanmaken en leren gebruiken.
- Hulplijnen leren inschakelen.
- Leren omgaan met stress.
- Transfer van sociale regels bewerkstelligen.
- Zelfstandigheid van de jongeren verhogen.
Communicatietraining is een eerste stap in sociale vaardigheidstraining. We werken in Het Kwadrant in de eerste graad aan communicatietraining. Deze vaardigheidstraining zal verder worden gezet in de tweede en derde graad in het vak ‘sociale vaardigheden’.
Over alle graden en vakken heen zullen leerkrachten ook altijd inzetten op communicatie en sociale vaardigheden. Leerkrachten streven telkens naar zo helder mogelijk taalgebruik door essentie uit te spreken. Ze trachten sociale situaties te verduidelijken, anderen te leren begrijpen, sociale omgangsregels uit te spreken.
Alles wordt beschreven, geoefend, besproken zodat er een logische en rationele benadering kan gebeuren. Ons einddoel: leerlingen sociaal vaardiger maken en op die manier een groeiende zelfstandigheid realiseren.